Pan Am, pilotlar için üniformalar sunan ilk havayolu şirketiydi ve bu üniformalar, sırmalarla birlikte artık sektörde standart hale geldi.
Hiç bir pilotun üniformasına bakıp kollarındaki sırmaların ne anlama geldiğini merak ettiniz mi? Pilotların gömleklerinin apoletlerinde de bulunan bu sırmalar pilotun deneyimini ve rütbesini gösterir. Bugün, çizgilerin neyi temsil ettiğine ve stajyer bir pilotu tecrübeli bir emektardan nasıl ayırt edebileceğinize bakacağız. Ancak bunu yapmadan önce, farklı pilotlar tarafından giyilen üniformaların tarihine daha derinlemesine bir göz atmamız gerekiyor.
İlk Zamanlarda Resmi Üniformalar Yoktu
1930’lardan önce bir uçağın pilotluğunu yapmak bugün yapılan işe neredeyse hiç benzemiyordu. Görev cesur ve maceracıydı, pilotların saatlerce hava koşullarına maruz kalmasını gerektiriyordu.
Açık hava kokpitlerinde pilotlar, soğuk koşullarda sıcak kalmalarını sağlayan kıyafetler giyerdi. Geleneksel pilotlar koyun derisi, bombardıman ceketleri, botlar, eldivenler, atkılar, kasklar ve gözlüklerle bilinir.
Pan Am’ın Clippers Üniformaları
Pan American World Airways (Pan Am) 1930’ların sonunda Clipper Uçan Tekne Hizmetini başlattığında, şirket uçak mürettebatının denizci kıyafetleri giymesi gerektiğine karar verdi. Boeing uçan botları Normandie ve Queen Mary gibi transatlantik yolcu gemileriyle rekabet ettiği için bu yerinde bir seçimdi.
Ayrıca, o dönemde kabin ekipleri bugünkünden çok daha kalabalıktı. Yirmiden fazla personeli olan uçaklar için üniformalar birden fazla farklı rütbeyi birbirinden ayırmaya yarıyordu.
Pan Am’ın orijinal pilot üniformaları, kol manşetlerinde ve şapkalarında rütbeler bulunan lacivert kruvaze ceketlerdi. Diğer havayolları da kısa süre içinde Pan Am’ın izinden giderek, Pan Am’ın başarısına ulaşmalarına yardımcı olacağı umuduyla üniformaları kopyaladılar.
1930’lardan Bu Yana Üniformalar Çok Az Değişti
Günümüzde havayolu şirketlerinin kendilerini diğerlerinden ayıran üniformaları olsa da, Pan Am’ın orijinalinden bu yana çok az şey değişti (maskelerin bir gereklilik haline geldiği pandemi dönemi hariç). 17. yüzyıldan beri askeri üniformalarda kişinin rütbesini ve konumunu gösteren rozetler ya da şeritler bulunur.
Pilotların üniformaları da aynı şekildedir. Bir pilotun ne kadar çok rozeti varsa o kadar deneyimli demektir. Üniforma, pilotun deneyimini ve acil bir durumda son kararı kimin vermesi gerektiğini gösteren bir otorite sembolüdür.
Peki, hangi rütbe kaç sırma taşır? Havayolları genellikle üniformalar için burada özetlenen standardı takip eder. Aslında, pilotların üniformalarını kişiselleştirme konusunda çok az seçeneği vardır ve genellikle sıkı politikalara da uymaları gerekir.
Bu sırmaalr pilotların ceket manşetlerinde ve gömleklerinin apoletlerinde bulunur. Çoğu pilot bir de kep takar. Bu genellikle pilotun rütbesini değil havayolunu gösterir ve pilot şapkalarının yıllar içinde geçirdiği evrimi keşfetmek de oldukça etkileyicidir. Ama şimdi her rütbenin amblemine bir göz atalım:
Harbiyeli / Stajyer Pilot
Eğitim sırasında pilotların üniformalarında ve apoletlerinde tek bir sırma bulunur. Ticari bir uçuşta kokpitte stajyerleri görmek pek olası değildir.
İkinci Pilot/ Uçuş Mühendisi
İkinci Pilot veya Uçuş Mühendisinin kollarında ve apoletlerinde iki sırma bulunur. İkinci Pilotlar, A380 veya Boeing 747 gibi uzun mesafeli jetler dışında modern uçaklarda nadiren bulunur.
Yardımcı Pilot (First Officer)
Bir pilotun üniformasındaki üç sırma, onun Birinci Pilot/ yardımcı pilot ya da ikinci pilot olduğunu gösterir. Havayoluna göre değişmekle birlikte, çoğu pilota Birinci Pilot olur olmaz üç sırma verilir.
Bazı havayolları yardımcı pilotlarına iki sırmalı, Kıdemli Birinci Zabit rütbesine ulaştıklarında ise üç sırmalı rütbe verirler. Çoğu ticari uçuşta, kokpitte her zaman Birinci Subay bulunur.
Kıdemli Yardımcı Pilot
Kıdemli Birinci Subay rütbesine sahip olmak, bir pilotun 1.500’den fazla uçuş saatine sahip olduğunu gösterir. Bazı havayollarının “command ready” gibi ek gereksinimleri vardır.
Bu, Yüzbaşılığa terfi etmeye hazır oldukları ancak uygun bir pozisyonun açılmasını bekledikleri anlamına gelir. Kıdemli Birinci Kaptanlar’ın üniformalarında üç sırma bulunur.
Kaptan Pilot
Bir havayolu kaptanının kollarında ve apoletlerinde her zaman dört sırma bulunur. Bu, uçuştan, yolculardan ve mürettebattan sorumlu olduklarını gösterir.
Eğitmen Kaptan
Bir Eğitim Kaptanı normal bir Kaptanın tüm sorumluluklarına sahiptir ancak aynı zamanda diğer pilotları eğitir. Bir uçak tipinde yeni olan bir Kaptan veya Birinci Pilot, uçağı yardım almadan uçurabilecek kadar yetkin görülene kadar bir Eğitim Pilotunun talimatı altında uçar.
İngiliz haber kuruluşu The Standard’a göre, eğitim kaptanları, bir havayolunun tüm personel ağında pilot alımında ve profesyonel gelişimde benzersiz bir rol oynamaktadır. Genel olarak daha yüksek bir rütbe olarak kabul edilmelerine rağmen, Eğitim Kaptanlarının üniformalarında tıpkı normal kaptanlar gibi sadece dört sırma bulunmaktadır. Bazı havayolları en kıdemli memurları belirlemek için diğer özel rütbelere sahiptir, ancak bu nadiren üniforma tasarımına yansıtılır.
Pilot üniformaları, geçmişleri veya mevcut havayolu kullanımları hakkında daha fazla ayrıntı paylaşmak ister misiniz? Yorumlar bölümünde bize bildirin.
Kaynakça: Simpleflying.com, standard.co.uk